Badanie trichologiczne

W powszechnym mniemaniu wypadanie włosów jest jednorodną chorobą i istnieje na tą przypadłość jedno skuteczne leczenie. Nie ma jednak bardziej mylnego poglądu. Istnieje bowiem nie tylko kilka typów łysienia, ale także mogą one przebiegać w różnych mechanizmach, co często jest przyczyną trudności diagnostycznych i terapeutycznych. Mieszki włosowe są jedyną strukturą na ciele ssaków, który przez całe życie przechodzi cykliczne przemiany od stadiów intensywnego wzrostu (anagen) do fazy spoczynkowej (telogen), by przejść ponownie do fazy aktywnego wzrostu, a naprzemienne pojawienie tych faz określono jako cykl włosowy. Powtarzalność tego procesu pozwala uzyskać odrost włosów w wielu przypadkach nawet długo trwającego procesu wypadania włosów. Ocena jakości i ilości łodyg i korzeni włosów jest podstawą badania trichologicznego.

Diagnostyka wypadania włosów oparta jedynie na klasycznym badaniu lekarskim zwykle nie pozwala na postawienie ostatecznego rozpoznania. Jednocześnie w diagnostyce chorób włosów nie ma obecnie jednego rodzaju badania, które pozwoliłoby na rozpoznanie typu łysienia. Dla postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne jest wykonanie nie tylko badań klinicznych, ale także biochemicznych oraz dokładnej analizy włosów i badania skóry owłosionej głowy. W chwili obecnej najczęściej stosowane są 3 metody diagnostyczne: biopsja najdokładniejsza, ale jednocześnie jest to metoda najbardziej inwazyjna klasyczna trichogram, jednak jest w niektórych przypadkach zbyt orientacyjna i metoda trichoskopia Obecnie uważa się że w niebliznowaciejących typach łysienia połączenie trichoskopii i trichogramu daje możliwość dość precyzyjnego postawienia rozpoznania i jednocześnie uzupełniającym klasyczne badanie lekarskie w istotne informacje o stanie włosów i funkcjonowaniu mieszków włosowych. Wykonanie tych badań pozwala nie tylko na postawienie rozpoznania ale także pozwala obiektywnie monitorować proces leczenia.

Do badań trichologicznych pacjent powinien być przygotowany i nie myć włosów przez co najmniej 72 godziny, oraz nie powinien wykonywać intensywnych zabiegów stylizacyjnych takich jak trwała ondulacja czy farbowanie włosów przez co najmniej 2-3 tygodnie przed badaniem. Badanie przeprowadza się w kilku punktach skóry owłosionej głowy.

Trichoskopia

Pozwala na ocenę struktur znajdujących się na poziomie naskórka w szczególności ujść mieszków włosowych, ich bezpośredniego otoczenia oraz włosów i jest metodą całkowicie nieinwazyjną.

Trichogram

Jest badaniem polegającym na wyrywaniu od 50 do 100 włosów i ocenie ich korzeni pod mikroskopem. Kryteriami kwalifikującymi włos do danego typu jest obecność cech korzeni obserwowanych w mikroskopie. Wynik badania może być uzupełniony o ocenę struktury łodygi włosa w celu wykrycia zmian strukturalnych, co ma szczególne znaczenie w wykryciu wrodzonych zaburzeń struktury włosa, takich jak włosy paciorkowate, bambusowate mogących być również przyczyną nadmiernej utraty włosów.

Samo postawienie rozpoznania i określenie typu wypadania włosów, oraz włączenie odpowiedniego leczenia, nie powinno kończyć procesu terapeutycznego. Wypadanie włosów może nie być chorobą izolowaną. U około 30% pacjentów wypadanie włosów jest objawem zaburzeń hormonalnych czy innych chorób.

Wypadanie włosów jest więc nie tylko przypadłością estetyczną, czy o znaczeniu psychologicznym, ale przede wszystkim powinno być wskazówką do wykonania wielu badań biochemicznych i immunologicznych pozwalających na wykluczenie lub wykrycie chorób ogólnoustrojowych.